Sytuacja prywatna jak i liczne szkolenia przez ostatnie lata, uniemożliwiły mi przygotowywanie większej ilości artykułów na bloga oraz fanpage. Wracam do Was z nadzieją na dalszą kontynuację.
Tradycyjnie, wszystkie teksty są dostępne na blogu Dietetyk – Warszawa | Dietetyka Kliniczna
Znaczny spadek masy ciała, obniżenie apetytu, biegunki, bóle brzucha, żółtaczka… Rak trzustki zajmuje 4 miejsce na świecie pod względem śmiertelności. Dlaczego często mówi się, iż wiąże się z gorszym rokowaniem? Dlaczego trzustka jest jednym z najważniejszych narządów?
Dzisiaj postaram się przybliżyć temat, z którym spotykam się na co dzień w mojej praktyce zawodowej. Tradycyjnie na początek trochę fizjologii…
Trzustka jest narządem, który pełni w naszym organizmie dwie zasadnicze funkcje:
- zewnątrzwydzielniczą (stanowiącą około 80% organu)
- wewnątrzwydzielniczą
Funkcja zewnątrzwydzielnicza sprowadza się do produkcji enzymów trawiennych. Enzymy pomagają w trawieniu: białek (enzymy proteolityczne), tłuszczów (enzymy lipolityczne) oraz cukrów (enzymy glikolityczne). Funkcja wewnątrzwydzielnicza, czyli hormonalna, odpowiada za produkcję insuliny i glukagonu. Oba hormony są kluczowe w utrzymaniu równowagi węglowodanowej organizmu. Jak widać trzustka jest decydująca w procesie prawidłowego trawienia. W przebiegu choroby nowotworowej obie funkcje mogą ulec pogorszeniu.
Pomimo znacznego postępu medycyny, wciąż nie opracowano skutecznych badań przesiewowych, w związku z tym najważniejsza jest profilaktyka pierwotna!
Mając na uwadze funkcje trzustki, objawy raka przypisujemy następująco: jeżeli uszkodzona jest funkcja zewnątrzwydzielnicza, wówczas mamy do czynienia z znaczną utratą masy ciała (aż u 80% pacjentów diagnozujemy niedożywienie = kacheksję nowotworową1, gdy głowa trzustki jest zajęta zmianami nowotworowymi) się oraz biegunką tłuszczową. Z kolei w przypadku niewydolności wewnątrzwydzielniczej narządu, u pacjentów rozwija się cukrzyca. Niedożywienie wśród pacjentów z rakiem trzustki wynika przede wszystkim z niewielkiego spożycia kalorycznego oraz zwiększonego metabolizmu.
Jedną z głównych metod leczenia jest leczenie chirurgiczne. Według piśmiennictwa medycznego, pacjentów niedożywionych charakteryzuje gorsze rokowanie. Stan ten prowadzi do zwiększonej liczby dni spędzonych w szpitalu. Po resekcji trzustki pacjenci mierzą się również z niedoborami wielu witamin i składników mineralnych. Zaliczamy do nich m.in. witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A,D,E,K) oraz cynk. Po operacyjnym leczeniu raka trzustki pacjenci powinni być stale monitorowani. Głównie sprawdzamy funkcję hormonalną narządu. Należy skupić się na zapobiegnięcia zaburzeń przyswajania witamin rozpuszczalnych w tłuszczach oraz objawom niedocukrzenia.
Co więc może zrobić dietetyk kliniczny?
Naszym zadaniem jest przede wszystkim zdiagnozowanie i leczenie niedożywienia, które jest powszechne u pacjentów z rakiem trzustki. Rozważenie suplementacji i monitorowanie powikłań po resekcji jest także ważną częścią wsparcia pacjenta w gabinecie dietetycznym. Dysponujemy wieloma badaniami naukowymi potwierdzającymi, że odpowiednim wsparciem żywieniowym jesteśmy wstanie zniwelować komplikacje pooperacyjne i polepszyć jakoś życia pacjenta.
Reasumując. Długotrwała cukrzyca, trwająca 20 lat zwiększa ryzyko rozwoju raka trzustki o 1,5 raza.2 W związku z czym jako dietetycy kliniczni mamy ogromne pole do działania i pomocy pacjentom. Zarówno przed rozwojem choroby nowotworowej w trakcie, jak i po leczeniu.
W szpitalu jak i gabinecie dietetyczny, najczęściej pracujemy z pacjentami po resekcjach bądź trakcie chemio-/radioterapii, gdy niedożywienie jest już w zaawansowanym stadium. Dlatego tak ważne jest edukowanie pacjentów i możliwie szybka interwencja żywieniowa.
1 by poszerzyć temat kacheksji nowotworowej zapraszam do zapoznania się z poprzednimi postami oraz e ebookiem Dieta Dla Osób Chorych Na Raka, Przy Nowotworze Złośliwym, Po Chorobie Nowotworowej – Dieta A Rak (dietetykakliniczna.com.pl)
2 Związek między cukrzycą a rakiem trzustki nie do końca został wyjaśniony potrzebne są dalsze badania w celu pogłębienia złożoności powiązania